اولین ارائه نظریه امواج الکترومغناطیسی توسط فیزیکدان و ریاضیدان اسکاتلندی انجام شد. نظریه ماکس دل در سال 1887 توسط یک مهندس و فیزیکدان آلمانی تأیید شد. او بدون استفاده از سیم توانست امواج را بین مکان ها با استفاده از نوسانات الکترونیکی منتقل کند. او برای اولین بار به خلق امواج رادیویی در آزمایشگاه دست یافت. فرکانس های رادیویی در سطح بین المللی با نام "هرتز" شناخته می شوند. پس از او دانشمند فرانسوی (برانلی) در سال 1890 در این زمینه تحقیقاتی انجام داد و سرانجام دانشمندی روسی به نام (الکساندر پوپوف) با وسیله ای شبیه به وسیله ساخته شده هرتز و برانلی و آنتن موجی اختراع کرد و به این ترتیب، یک ابزار تلگراف مورس را ایجاد کرد. پوپوف اولین پیام تلگرافی را در مارس 1896 در فاصله 250 متری مخابره کرد.

گوگلیلمو مارکونی ایتالیایی (25 آوریل 1874 - 20 ژوئیه 1937) که بعدها به عنوان پدر رادیو شناخته شد، اولین کسی بود که متوجه شد می توان از فناوری بی سیم برای ارتباطات استفاده کرد. او اولین پیام رادیویی خود را در فاصله 3 کیلومتری در سال 1895 به صورت بی سیم مخابره کرد. اولین ایستگاه تلگراف بی سیم که از امواج الکترونیکی استفاده می کرد در ژوئن 1896 در لندن نشان داده شد. پس از برقراری ارتباط بی سیم بین دو کشتی جنگی در فاصله 12 کیلومتری پس از بازگشت به ایتالیا در سال 1897، سرانجام موفق شد اختراع خود را در سال 1901 با ارسال سیگنال های بی سیم از یک سمت اقیانوس اطلس، یعنی از شهر پالس در انگلستان به آن، تکمیل کند.

شهر آمریکا (سنت ژان) را به اقیانوس اطلس بفرستید. در نتیجه اشتیاق مردم به اختراع مارکونی، سازندگان رادیو مجبور شدند راه حل بهتری ارائه دهند زیرا لامپ های رادیویی کافی نبودند. لامپ سه الکترونی در سال 1906 توسط فیزیکدان آمریکایی دو فورست‌ برای این منظور ساخته شد و برای برق رادیویی بسیار مفید بود. پس از آن (روبرت‌ فون‌ لیئن‌) توانست لامپ های قدرتمندی بسازد و این لامپ ها زمینه وسایل الکترونیکی را بسیار پیشرفت کرد. برای اولین بار در سال 1910، آمریکای شمالی موسیقی و آواز اپرا (متروپولیتن نیویورک) را شنید. جنگ جهانی اول به تلاش گروهی از دانشمندان در سال 1913 برای پخش صدای موسیقی در سراسر جهان پایان داد. الزامات نظامی جنگ، استفاده از بی سیم را افزایش داد و در 11 نوامبر 1918، تلگراف بی سیم پایان جنگ را به کل جهان اعلام کرد. رادیو اولین بار در سال 1920 به صورت عمومی مورد استفاده قرار گرفت.

اولین دستگاهی که رادیو را پخش کرد!

در سال 1920 اولین تجهیزات پخش منظم رادیویی در انگلستان معرفی شد و در سال 1926 اولین کنفرانس رادیویی بین المللی با حضور 27 کشور در برلین برگزار شد و قوانین ارتباط رادیویی به تصویب رسید. رادیو کلاسیک به دلیل رشد و گسترش مخاطبان خود به یک رسانه جمعی و فراگیر تبدیل شد. قیمت مقرون به صرفه رادیوهای ترانزیستوری عامل دیگری در رشد این رسانه در کشورهای کمتر توسعه یافته بود. در هر صورت، تقریباً یک میلیارد گیرنده رادیویی در سراسر جهان یا یک گیرنده رادیویی به ازای هر چهار نفر وجود دارد.

هر چند تکنولوژی رادیو از اوایل قرن بیستم در دسترس بود اما مدتی طول کشید تا موسیقی بر امواج این فناوری سوار شود. تاریخچه‌ی شروع پخش موسیقی از رادیو قدری مبهم است، اما یک ایستگاه رادیویی دانشگاهی در سن خوزه برای نخستین بار مابین 1912 الی 1917 اقدام به پخش موسیقی کرده است؛ ناگفته نماند که علیرغم این موضوع بازهم گذر زمان نیاز بوده تا شاهد پخش روزانه موسیقی از شبکه‌های رادیویی باشیم.در طی جنگ جهانی اول (و هم‌چنین جنگ جهانی دوم)، کنگره ایالت متحده آمریکا تمام شبکه‌های رادیویی غیرحرفه‌ای را به حالت تعلیق درآورد، درنتیجه ایستگاه‌های رادیویی بسیاری از بین رفتند. اما ایستگاه 1XE شهر مدفورد از ایالت ماساچوست آمریکا، مدت کوتاهی پس از اتمام جنگ در سال1919 موسیقی پخش کرد و در سال‌های بعد ایستگاه‌های رادیویی بیش‌تری شروع به کار کردند.متأسفانه، این ایستگاه‌‌های رادیویی با محدودیت‌های مواجه شدند، بسیاری از مردم معتقد بودند که رادیو تنها باید برای برقراری ارتباط دوطرفه استفاده شود، و حتی یک ایستگاه رادیویی در نیویورک توسط یک بازرس تعطیل شد زیرا وی عقیده داشت که رادیو توانایی سرگرم کردن افراد جامعه را ندارد.ایستگاه‌های دارای مجوز تجاری نیز در آن زمان ظهور کردند. شبکه خبری KDKA پتزبورگ مسلماً اولین ایستگاهی است که اقدام به پخش نتایج رقابت انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 1920کرد. پس‌ازآن، محبوبیت رادیو بسیار افزایش یافت و تعداد خانوارهای دارای رادیو در طی ده سال دو برابر شدند؛ آن سال‌ها (که معمولاً بین 1920تا 1950 میلادی است) را عصر طلایی رادیو می‌نامند.

در روزهای اولیه، موسیقی تنها چیزی نبود که از رادیو پخش می‌شد. در واقع، بسیاری از ایستگاه‌ها مدت‌ها پس از ایجاد ایستگاه شروع به پخش موسیقی کردند. اغلب اوقات، اخبار، نتایج مسابقات ورزشی، نتایج رأی‌گیری، سخنرانی‌ها، گزارش‌های آب‌وهوا، تفسیرهای سیاسی، برنامه‌های طنز و داستان‌ها از رادیو پخش می‌شدند.سال 1922ظهور نخستین اتفاقی بود که آینده پخش موسیقی از رادیو را تغییر داد؛ در آن سال اولین آگهی رادیویی پخش شد. افراد از مشاهده این‌که شرکتی برای آگهی رادیویی هزینه پرداخت می‌کند، شگفت‌زده شدند. هر چند آن‌ها به یقین تصوری از تبلیغات بر روی اینترنت و سرویس‌های آنلاین آینده نداشتند.قبل از آن‌که ارائه تبلیغات در رادیو رایج شود نیز برخی از شرکت‌ها از برنامه‌های رادیویی حمایت می‌کردند. اغلب موسیقی کلاسیک به‌طور زنده پخش می‌شد؛ پخش زنده موسیقی کلاسیک امروزه نیز کم‌ و بیش رایج است.

افزایش محبوبیت موسیقی اغلب به رادیو وابسته بود، و افزایش تعداد ایستگاه‌های رادیویی بر روی محبوبیت موسیقی تا امروز تأثیر گذار بوده است. پس از اینکه امکان راه‌اندازی شبکه‌های رادیویی با نیاز به فضا، تجهیزات و کارکنان کمتر در قیاس با شبکه‌هایی فراهم شد که به صورت تمام وقت و با تجهیزات فراوان اقدام به سرویس‌دهی می‌کردند، بسیار سریع فرهنگ «40شبکه‌ی رادیویی برتر» بدل به یک فرهنگ عمومی و جا افتاده شد؛ این مسئله زمانی رونق بیشتری گرفت که تکنولوژی ضبط مغناطیسی با حساسیت بالا، در دهه‌ی 1940 امکان پخش برنامه‌های از پیش ضبط شده را نیز فراهم آورد. بد نیست به این نکته اشاره کنیم که تا پیش از آن، شبکه‌های رادیویی برای اینکه کیفیت صدای مطلوبی داشته باشند تمامی برنامه‌های خود را به صورت زنده روی آنتن می‌بردند.یکی دیگر از پیشرفت‌های قابل‌توجه در فناوری رادیویی که در اواسط قرن بیستم رخ داد، اختراع ترانزیستور بود. پس از اختراع ترانزیستور در سال 1947 میلادی، این قطعه به‌سرعت در رادیو به کار گرفته شد و امکان ساخت رادیوهای کوچک‌تر و قابل‌حمل فراهم آمد. در دهه‌های1960 و1970 میلادی، میلیاردها دستگاه رادیویی ساخته شد و رویای حمل آسان موسیقی را تحقق بخشید.

منبع: MUO

رادیو در ایران

راه اندازی تلگراف بی سیم در ایران را بررسی خواهیم کرد تا نحوه تأسیس رادیو را بهتر درک کنیم زیرا به تأسیس رادیو در ایران مرتبط است. وزارت جنگ از اواخر سال 1303 مقدمات نصب تلگراف بی سیم در زمینی به مساحت 200000 متر مربع (کاخ قاجار) را آغاز کرد. در 24 اردیبهشت 1304 دستگاه موج بلند 20 کیلوواتی نصب شد و در 15 اردیبهشت 1305 عملیات بی سیم با استفاده از پخش تلگراف برای دعوت از مردم به همکاری با ملل مختلف جهان انجام شد. اولین برج موج بلند که پایه آن هنوز موجود است به ارتفاع 120 متر ساخته شد. افتتاح شد در سال 1307 دو دستگاه موج کوتاه نصب شد و در سال 1309 عملیات آنها و مرکز دریافت به نجف آباد تهران و مرکز مخابرات به میدان توپخانه منتقل شد. علاوه بر آن تلفن و تلگراف نیز وجود داشت.